Siguria dhe privatësia online për individë

Tech
,
1



:locked: Fushata informuese

Fushata Informimi në IllyrianBrainsCyberSec
Fushata Informimi në IllyrianBrainsCyberSec1800×1200 182 KB



:locked: Problematikat sot

Status check.

  • A është kompromentuar e-maili juaj? Kontrolloni tek https://haveibeenpwned.com/.
  • Keni dy-tre fjalëkalime të ngjashme? Ndryshojini tani.
  • Keni një fjalëkalim për disa shërbime? Aktivizo OTP dhe 2FA.
  • Nuk keni backups të enkriptuara? Enkriptojini tani.

Cilin AI chatbot të përdor?

  • Info që kalon nga chatgpt apo të ngjashme, përveçse produkte të reja dhe të pa testuara plotësisht, përdoren për trajnim të vetë modeleve. Të dhënat tuaja përdoren dhe mund të ndahen në një moment të dytë.
  • Për profesionistët e tech, mund të përdorni disa prej modeleve open-source, siç edhe shpjegohet në linkun e Privacy Guides on AI.
  • Të gjithë mund të shkarkojnë dhe përdorin modele të ndara nga kompani të ndryshme për publikun që t’i përdorin në privatësinë e tyre, psh:
  • Për zhvillues por edhe për eksplorues, mund të përdorni modele dhe mjete open-source për të gjeneruar imazhe apo video.

Përdorimi i platformave sociale.

  • Heqja e moderimit nga platformat si Facebook, Twitter/X, Instagram, dhe të ngjashme do të rrisë polarizimin. Gjeni alternativa të deçentralizuara (si Mastodon apo Pixelfed).
  • Ndryshoni aplikacionet e komunikimit në Whatsapp/Telegram meqë këto platforma ndajnë të dhëna apo metadata me kompani mbi çdo aktivitet tuajin. Përdorni Signal.



:locked: Privacy guides

Mund të informoheni më në detaje në faqe dhe lëvizje që merren me privatësinë. Aty mund të gjeni arsyet, problematikat, dhe mënyrat e parandalimit. Info orientuese:

Profesionistët në fushën e cyber mund të kontribuojnë në materialin e ndarë në github të privacyguides.org, që është një dokument i hapur për ekspertët.


:loudspeaker: Këshillë!
Informohuni vazhdimisht mbi sigurinë kibernetike/digjitale. Jini në dijeni të riskut në punën tuaj, dhe merrni masa aktive për tu mbrojtur. :locked_with_key:

:information_source: Info!
Gjeni një komunitet që diskuton mbi parandalimin dhe mbrojtjen e privatësisë në linkun https://discuss.privacyguides.net/. Shikoni si komuniteti përdor një forum si forumi i IllyrianBrains. :slight_smile:



:locked: Praktika të mira

  • Përditësoni sistemet dhe softuerët për të shmangur dobësitë e sigurisë.
  • Përdorni fjalëkalime të forta (min. 12 karaktere, kombinim shkronjash, numrash, simboleve) dhe mos i ripërdorni.
  • Aktivizoni autentikimin me dy faktorë (2FA) për siguri shtesë.
  • Shmangni email-et phishing – mos klikoni linke të dyshimta.
  • Bëni kopje rezervë të rregullta në pajisje fizike dhe cloud.
  • Edukoni veten dhe të tjerët mbi kërcënimet dhe praktikat më të mira.
  • Ndërroni fjalëkalimet çdo 3-6 muaj.
  • Fikni gjeolokacionin dhe ulni ekspozimin në rrjetet sociale.
  • Mos ndani informacion konfidencial me persona të tretë.

Më shumë (kliko): 10 Hapa mbrojtëse në kompani.

10 Hapa Mbrojtëse
10 Hapa Mbrojtëse1284×1334 231 KB

Më shumë (kliko): Si të reagoni nëse jeni sulmuar?

Reagimi ndaj një sulmi
Reagimi ndaj një sulmi1199×1600 263 KB


:link: Referenca:



:locked: Mjete të dobishme

Shfletues & Plugins

  • Mozilla Firefox, Brave për privatësi më të lartë se Chrome.
  • Safari për iOS është gjithashtu i sigurt.
  • DuckDuckGo për të lundruar privatisht në internet.
  • Extensions: uBlock Origin, bllokues reklamash dhe gjurmuesish.

VPNs (Rrjete Private Virtuale)

  • ProtonVPN open-source, enkriptim i fortë, opsion falas.
  • Mullvad VPN privatësi e lartë, nuk kërkon email.
  • OpenVPN open-source, fleksibilitet maksimal.

Mjete të përditshme

  • Nextcloud open-source, si Google Drive apo Microsoft OneDrive, zotëroni të dhënat, GDPR-compliant, për kompaninë tuaj.
  • Jitsi falas, open-source, funksionalitete si zoom, pa korporatën mbrapa.
  • Obsidian, Joplin open-source, për shënime të përditshme.

Password managers

  • Bitwarden, ProtonPass open-source, të përdorshëm.
  • 1Password nuk është open-source, por ka design goxha të mirë.
  • Përdorni 2FA për ti aksesuar këto mjete.
  • Mos ruani karta krediti apo informacione tepër sensitive. Ka ndodhur që menaxherët e fjalëkalimeve janë hakuar.
  • Mos përdorni menaxherët e fjalëkalimeve në browser/shfletues.

:link: Referenca:



:locked: Filma dhe dokumentarë

Filma

  • Sneakers (1992) – Një thriller mbi testuesit e sigurisë.
  • Hackers (1995) – Një kult klasik mbi hakerët e rinj.
  • The Matrix (1999) – Realiteti virtual dhe siguria e informacionit.
  • Live Free or Die Hard (2007) – Një sulm kibernetik shkatërron infrastrukturën amerikane.
  • Blackhat (2015) – Një haker bashkëpunon me FBI-n për të ndaluar një sulm global.
  • Më shumë tek IMDB Cybersecurity Movies List.

Dokumentarë

  • The Secret History Of Hacking (2001)
  • We Are Legion (2012) – Historia e grupit Anonymous.
  • The Internet’s Own Boy (2014) – Historia e Aaron Swartz.
  • Zero Days (2016) – Virusi Stuxnet dhe lufta kibernetike.
  • The Great Hack (2019) – Skandali Cambridge Analytica.
  • Cyberwar (2020, VICE) – Analizë mbi luftën kibernetike.



:locked: E.g. sulme kibernetike

  • WannaCry (2017) – Sulm ransomware global.
  • SolarWinds Attack (2020) – Sulm në infrastrukturën qeveritare.
  • Colonial Pipeline (2021) – Sulm ransomware që ndaloi furnizimin me karburant në SHBA.
  • Equifax Breach (2017) – Të dhënat e 147 milionë njerëzve u ekspozuan.
  • Target Data Breach (2013) – 40 milionë karta krediti të vjedhura.
  • ILOVEYOU Virus (2000) – Virusi përmes email-it infektuan 50 milionë kompjuterë.



:locked: Kontribues



:warning: Mohim i përgjegjësisë!
Materiali në këtë postim është vetëm për informim bazik të rrjetit. IllyrianBrains nuk marrin përsipër asnjë përgjegjësi në lidhje me përdorimin tuaj të mjeteve. Këshillohuni me profesionistë.



1 Like