Mirësevini në Austri! 🇦🇹

Arber · December 19, 2024, 11:34pm

Hyrje

Austria, është e njohur për peisazhet e saj alpine mbresëlënëse, kulturën e pasur historike dhe sistemin e saj të shkëlqyer social, është një vend i mrekullueshëm për të jetuar dhe punuar. Me rreth 9 milionë banorë dhe 9 minishtete (Bundesland-e), kjo republikë europiane ofron një cilësi të lartë jetese, një ekonomi të zhvilluar dhe një ambient mikpritës për emigrantët që kërkojnë një të ardhme të sigurt dhe të qëndrueshme.

Pse të jetoni në Austri?

Sistemi shëndetësor dhe arsimor është ndër më të avancuarit në Evropë.
Stabiliteti ekonomik dhe niveli i lartë i mirëqenies sociale ofrojnë një jetë të sigurt dhe të qëndrueshme.
Natyra është gjithmonë pranë – nga Alpet madhështore deri te liqenet dhe lumenjtë piktoreskë.
Infrastruktura publike është e zhvilluar dhe transporti funksionon në mënyrë efikase.

Gjithashtu, Austria ndodhet në qendër të Evropës dhe kufizohet nga tetë shtete, të cilat janë: Gjermania, Çekia, Sllovakia, Hungaria, Sllovenia, Italia, Zvicra dhe Lihtenshtajni. Ajo njihet për kulturën e saj të pasur, arkitekturën madhështore dhe traditat e gjalla artistike. Klima në Austri është kryesisht kontinentale, me dimra të ftohtë dhe me borë në zonat malore dhe vera të ngrohta në ultësira. Austria është shtëpia e Alpeve, që mbulojnë rreth 60% të sipërfaqes së vendit, duke e bërë atë një destinacion të preferuar për sportet dimërore dhe eksplorimin natyror.

Për sa i përket gjuhës, Austria ka një gjuhë zyrtare: gjermanishten. Gjermanishtja austriake flitet gjerësisht dhe është varianti standard i gjuhës gjermane. Anglishtja është gjithashtu e kuptueshme dhe përdoret zakonisht, veçanërisht në zonat urbane dhe në sektorët e turizmit dhe biznesit. Në disa rajone, mund të dëgjohen edhe dialekte lokale të gjermanishtes dhe gjuhë të tjera të minoriteteve.

Shënim!

Austria u bë anëtare e Bashkimit Evropian më 1 janar 1995, duke u integruar plotësisht në strukturat politike dhe ekonomike të unionit. Si pjesë e Eurozonës, Austria përdor euro si monedhë zyrtare që prej 1 janarit 2002, duke lehtësuar tregtinë dhe lëvizjen brenda vendeve të BE-së.
Austrian EU membership | Austria overview | Austria and the euro.

Për të shkuar në Austri, qytetarët shqiptarë mund të udhëtojnë pa vizë dhe të qëndrojnë deri në 90 ditë brenda një periudhe 180-ditore, falë marrëveshjes së zonës Schengen. Megjithatë, për të punuar, duhet të aplikoni për një leje pune (Aufenthaltsbewilligung für Beschäftigung). Kjo kërkon një ofertë pune nga një punëdhënës austriak dhe përmbushjen e kritereve të përcaktuara nga autoritetet austriake, si regjistrimi i vendbanimit dhe sigurimet sociale.

Informacione Kryesore për Austrinë

1. Vendndodhja dhe Klima

Austria ndodhet në zemër të Evropës, duke u kufizuar me vende si Gjermania, Italia, Zvicra dhe Hungaria. Klima është kryesisht kontinentale, me dimra të ftohtë dhe me borë, sidomos në zonat malore, dhe verëra të ngrohta në ultësira. Rrugët e mirëmbajtura dhe infrastruktura e shkëlqyer e bëjnë jetesën të rehatshme gjatë të gjitha stinëve.

2. Gjuha dhe Kultura

Gjermanishtja është gjuha zyrtare, me disa dialekte lokale që shtojnë bukurinë kulturore.

Gjermanishtja Austriake: Një variant i gjuhës gjermane, por i kuptueshëm për ata që dinë gjermanisht standarde.
Kultura: Austriakët janë të njohur për mikpritjen, respektin për artin dhe natyrën. Muzika klasike dhe traditat si karnavalet janë pjesë integrale e jetës.

3. Ekonomia dhe Puna

Austria ka një ekonomi të fuqishme dhe një standard të lartë jetese.

Sektorët kryesorë: Turizmi, industria e makinerive, dhe shërbimet financiare.
Puna: Papunësia është e ulët, dhe qeveria mbështet të huajt me programe për integrim dhe mësim të gjuhës.

4. Natyra dhe Turizmi

Alpet Austriake: Një parajsë për sportet dimërore dhe eksplorimin natyror.
Liqenet dhe kalatë: Nga liqenet e pastër si Wörthersee deri te kalatë e lashta që zbukurojnë peisazhin.
Vjena dhe muzika: Si kryeqytet, Vjena është e famshme për operën, kafenetë dhe arkitekturën madhështore.

5. Sistemi Social dhe Kujdesi për Qytetarët

Austria ofron një sistem social të zhvilluar:

Arsimi: Edukimi deri në nivel universitar është i subvencionuar.
Shëndetësia: Kujdes shëndetësor cilësor për të gjithë banorët.
Siguria Sociale: Sistemi social mbështet ata që sapo kanë mbërritur, duke përfshirë përfitime për banim dhe ndihmë për punësim.

1. Emigrimi

Emigrimi dhe Vendosja në Austri

Përmbledhje: Shtetasit e huaj që dëshirojnë të jetojnë ose punojnë në Austri duhet të sigurojnë lejen përkatëse të qëndrimit. Autoritetet austriake, përfshirë Zyrën Federale për Çështjet e Imigracionit dhe Azilit (BFA), janë përgjegjëse për përpunimin e këtyre lejeve. Për të hyrë në tregun e punës austriak, qytetarët shqiptarë zakonisht duhet të aplikojnë për (Kartën e Kuqe-Bardhë-Kuqe), e cila bazohet në sistemin e pikëve dhe varësisht nga kualifikimet dhe kërkesat e tregut të punës.

Llojet e lejeve:

Përmbledhje

1. Leja e punës: Kërkohet për ata që synojnë të punojnë në Austri. Kategoritë përfshijnë:

Karta e Kuqe-Bardhë-Kuqe: Për punonjës të kualifikuar, të bazuar në sistemin e pikëve.
Leja për punë sezonale: Për punonjës në sektorë si bujqësia dhe turizmi.
Leja për sipërmarrës: Për individët që dëshirojnë të hapin një biznes në Austri.

2. Leja studentore: E vlefshme për studentët që janë pranuar në universitetet ose institucionet e arsimit të lartë në Austri.
3. Leja e bashkimit familjar: Për anëtarët e familjes së individëve që tashmë jetojnë në Austri dhe kanë një leje qëndrimi të vlefshme.

1.1 Residenza / Lejet e lidhura me punësimin

Regjistrimi në shërbimet kombëtare.

Pas mbërritjes në Austri, qytetarët e vendeve të treta (si Shqipëria) duhet të regjistrohen në autoritetet lokale për të marrë të drejtën e qëndrimit dhe të sigurojnë një numër identifikimi të vendit (ZEMI). Ky proces duhet të bëhet brenda 3 ditëve nga mbërritja. Registration/de-registration of residence.

Hapja e një llogarie bankare dhe sigurimi shëndetësor

Hapja e një llogarie bankare është një hap i rëndësishëm për menaxhimin e financave dhe mundësinë për të marrë paga. Ja disa nga bankat më të rekomanduara për emigrantët në Austri:

Bankat më të mira për emigrantët në Austri

1. Erste Bank

Shërbimi për emigrantët: Erste Bank ofron mundësi për hapjen e llogarive bankare për të huajt, me mundësi shërbimi në anglisht dhe shërbime online.

Regjistrimi dhe dokumentet: Pasaportë e vlefshme dhe një dokument për vërtetimin e adresës (psh. një faturë ose kontratë qiraje).

2. UniCredit Bank Austria

Shërbimi për emigrantët: Banka ofron mundësi për hapjen e llogarive për emigrantët dhe ka mundësi shërbimi online dhe aplikacione për telefon.

Regjistrimi dhe dokumentet: Pasaportë, numër identifikimi dhe prova e qëndrimit në Austri.

3. Raiffeisen Bank

Shërbimi për emigrantët: Ofron mundësi për hapjen e llogarive bankare për ata që jetojnë në Austri dhe ofron shërbime online.

Regjistrimi dhe dokumentet: Pasaportë, prova e qëndrimit dhe një dokument që tregon adresën tuaj të jetesës.

4. Bank Austria

Shërbimi për emigrantët: Një bankë e njohur në Austri që ofron mundësi për hapjen e llogarive dhe menaxhimin e financave nëpërmjet aplikacioneve për telefon.

Regjistrimi dhe dokumentet: Pasaportë, prova e qëndrimit dhe një dokument që tregon adresën tuaj në Austri.

5. Bawag PSK

Shërbimi për emigrantët: Bawag ofron mundësi për hapjen e llogarive për të huajt dhe mbështetje në disa gjuhë.

Regjistrimi dhe dokumentet: Pasaportë, numër identifikimi dhe një dokument që tregon statusin tuaj të qëndrimit.

Si të regjistroheni dhe dokumentet që duhen paraqitur

Për të hapur një llogari bankare në Austri, ndiqni këto hapa:

1. Përcaktoni bankën: Zgjidhni bankën që ofron shërbimet më të përshtatshme për ju. Disa banka të njohura janë Erste Bank, Raiffeisen Bank, dhe UniCredit Bank Austria.

2. Mbledhni dokumentet:

Pasaporta ose një ID tjetër të vlefshme.
Numri i identifikimit austriak (ZEMI), i cili mund të merret pasi të regjistroheni për qëndrimin.
Dëshmia e qëndrimit të ligjshëm në Austri (si një leje qëndrimi ose regjistrim të të drejtës së qëndrimit për shtetasit e BE-së).
Adresë e qëndrueshme (si kontrata e qirasë ose faturë).

3. Shkoni në bankë: Mund të shkoni në degën e bankës për të hapur llogarinë ose, nëse bankat ofrojnë mundësi, mund të hapni llogari online përmes aplikacioneve të bankës.

4. Sigurimi shëndetësor: Pasi të keni hapur llogarinë bankare, është e rëndësishme të siguroni mbulim shëndetësor. Në Austri, mund të regjistroheni për sigurim shëndetësor publik përmes sigurimeve shëndetësore shtetërore (ÖGK) ose mund të zgjidhni kompani private si Allianz, Wiener Städtische ose AXA për mbulimin shëndetësor privat.

Kush ka nevojë për vizë?
Kushdo që planifikon të qëndrojë në Austri për më shumë se 90 ditë duhet të aplikojë për një leje qëndrimi.

Shtetasit e vendeve të BE/EEA: Nuk kanë nevojë për vizë, por duhet të regjistrohen në autoritetet vendore nëse qëndrimi i tyre zgjat më shumë se tre muaj.

Si të aplikoni për lejen e qëndrimit Visa.
Për të aplikuar për lejen e qëndrimit në Austri, duhet:

Plotësimi i formularit të aplikimit: Formularët mund të shkarkohen nga faqet zyrtare të autoriteteve austriake.
Grumbullimi i dokumenteve: Përfshijnë pasaportën e vlefshme, provën e financave, sigurimin shëndetësor dhe dokumentet që lidhen me qëllimin e qëndrimit.
Dorëzimi i aplikimit: Kjo mund të bëhet në ambasadën austriake në vendin tuaj ose direkt në autoritetet austriake të imigracionit në Austri.
Përdorimi i platformave online: Austria ofron disa mundësi për aplikime elektronike në varësi të kategorisë së lejes.

Burimet:

oead.at – Shërbimi austriak për shkëmbimin akademik (për informacione mbi lejet studentore).

migration.gv.at – Informacion mbi emigracionin dhe lejet e qëndrimit në Austri.

help.gv.at – Platformë qeveritare për informacion mbi qëndrimin dhe procedurat ligjore.

bmi.gv.at – Ministria Federale për Punët e Brendshme (për emigracionin dhe sigurinë).

oesterreich.gv.at – Informacione për integrimin dhe jetën në Austri.

1.2 Punësimi (Si të kërkoni punë në Austri)

Portale online dhe rrjetet lokale për punësim

Për të kërkuar punë në Austri, mund të përdorni platformat më të njohura dhe të besueshme:

AMS (Arbeitsmarktservice) – Shërbimi publik për punësim në Austri, që ofron mundësi të punës për qytetarët e BE-së dhe të huajt.
Karriere.at – Një portal tjetër për punë që liston mundësi të punës në të gjithë Austri.
Stepstone.at – Një platformë për punë dhe mundësi të ndryshme profesionale, ku mund të filtroni sipas sektorëve të industrisë.
Indeed.at – Mund të përdorni këtë portal për kërkimin e mundësive të punës dhe aplikimin për pozita të ndryshme në Austri.

Për të punuar në Austri si shtetas i një vendi jashtë BE-së, është e nevojshme të keni një leje qëndrimi për punësim. Aplikimi për këtë leje mund të bëhet përmes portaleve si Enter Austria dhe duhet të përfshijë një kontratë pune dhe dokumente të tjera të kërkuara nga autoritetet e imigracionit.

Shenim!

Në Austri, punonjësit përfitojnë 14 paga në vit. Për të llogaritur pagën neto në Austri, vendosni pagën bruto, mujore ose vjetore, në linkun më poshtë.
Brutto-Netto-Rechner

1.3 Njohja e diplomës

Si të njihni diplomën dhe kualifikimet tuaja në Austri

Në Austri, njohja e diplomave dhe certifikatave ndërkombëtare mund të bëhet përmes NARIC Austria (National Academic Recognition Information Centre), që është një shërbim i Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës. Ky shërbim ofron informacion dhe ndihmë për njohjen e diplomave të huaja për studime të mëtejshme ose punësim.

Për disa profesionet e rregulluara, si mjekët dhe avokatët, është e nevojshme të bëni një akreditim të kualifikimit për t’u regjistruar dhe për të punuar në ato fusha.

Kurse dhe mundësi për përmirësimin e aftësive
Në Austri, mund të përmirësoni aftësitë tuaja përmes kurseve profesionale dhe trajnimeve që ofrohen nga institucione si WIFI Austria dhe Bfi Austria. Këto organizata ofrojnë mundësi për kurse në fusha të ndryshme, përfshirë aftësi teknike, menaxhim dhe gjuhë.

2. Shërbime dhe Mbështetje në Austri

2.1 Akomodimi

Si të kërkoni banesa në qendrat urbane dhe zonat rurale.

Për të gjetur një banesë në Austri, mund të kërkoni në qytetet kryesore si Vjena, Salzburg, Graz, Linz, si dhe në zonat rurale. Ja disa platforma online që mund t’ju ndihmojnë:

Platformat online janë mundësi e shkëlqyer për të gjetur strehim, pasi ato ofrojnë mundësi filtrimi dhe ndihmojnë për të gjetur opsione që i përshtaten nevojave dhe buxhetit tuaj.

Për mundësi strehimi të përkohshme, mund të shikoni opsionet në Airbnb ose në Hotele të ndryshëm për periudha të shkurtra.

2.2 Transporti

2.2.1 Autobusa

Në Austri, transporti publik është i zhvilluar dhe i besueshëm. Autobusat janë të disponueshëm në qytetet kryesore dhe zona rurale. Çmimet e biletave për autobus mund të variojnë nga 2 deri në 3 euro për një udhëtim të thjeshtë. Biletat mund të blihen përmes makinave të biletave, ose përmes aplikacioneve për transportin publik si ÖBB Scotty.

2.2.2 Taksi

Në Austri, mund të përdorni aplikacione për taksi si Bolt, Uber, ose Taxi Yellow për të kërkuar shërbime taksie. Baza e çmimit të taksive është rreth 3-4 euro, dhe tarifat mund të rriten në varësi të distancës dhe orarit.

2.3 Shkollat dhe Arsimi

2.3.1 Çerdhe

Në Austri, mundësitë për edukimin parashkollor janë të disponueshme për fëmijët nga mosha 3 deri në 6 vjeç. Regjistrimi mund të bëhet nëpërmjet sistemit të regjistrimit të qeverisë “Zukunft Bildungsweg”.

2.3.2 Arsimi Parashkollor

Çerdhet dhe kopshtet ofrojnë mundësi për fëmijët e vegjël të zhvillojnë aftësi sociale dhe të nisin mësimin në një mjedis të sigurt dhe të stimuluar.

2.3.3 Shkolla Fillore

Shkollat fillore janë të detyrueshme në Austri për fëmijët nga mosha 6 deri në 10 vjeç. Regjistrimi bëhet në shkollën më të afërt dhe përfshin procedura administrative të thjeshta.

2.3.4 Shkolla e Mesme & Post-Secondary

Shkollat e mesme janë për fëmijët nga mosha 10 deri në 18 vjeç. Pas shkollës së mesme, mund të vazhdohet me arsimin post-sekondar përmes fakultetesh të ndryshme ose shkollave profesionale.

2.3.5 Shkolla e Lartë

Për arsimin e lartë, Austri ka shumë mundësi, përfshirë universitetet si Universiteti i Vjenës, Universiteti i Grazit, dhe Universiteti i Linzit, ku mund të studioni në degë të ndryshme.

2.3.6 Shkolla Profesionale

Në Austri ka shumë mundësi për shkolla teknike dhe profesionale që ofrojnë aftësi për industri të ndryshme, si shkolla teknike e Vjenës dhe FH Joanneum.

2.4 Bonuset Shtetërore

2.4.1 Bonusi për Fëmijë (Child Allowance)

Në Austri, familjet mund të përfitojnë një bonus për fëmijë që është në varësi të të ardhurave dhe numrit të fëmijëve. Ky bonus mund të aplikohet përmes Agjencisë Federale të Punës (AMS).

2.4.2 In-work Benefit

Ata që janë të punësuar dhe kanë një të ardhur të ulët mund të përfitojnë nga In-work Benefit, i cili mbështet ata që janë në punë dhe kanë nevojë për ndihmë shtesë për të mbajtur nivelin e jetesës. Aplikimi bëhet përmes zyrave të sigurimeve sociale dhe administratës tatimore.

3. Extra (Përkrahje e Shtuar dhe Kontakte)

3.1 Kontakte të rëndësishme në Austri

3.1.1 Shërbime emergjente

Policia: 133
Zjarrfikësit: 122
Shërbimi i urgjencës: 144
Për ndihmë në raste urgjente: Mund të telefononi 112 për shërbime emergjente në Austri.

3.1.2 Ambasada shqiptare në Austri

Adresa: Prinz Eugen Straße 18/1/5, 1040 Wien, Austria
Tel: +43 1 328 8656
Email: [email protected]
Website: Ambasada shqiptare
Orari Zyrtar: E hënë – E premte 09:00 – 17:00

3.1.3 Institucione mbështetëse për emigrantët

Caritas Austria Ofron shërbime për mbështetje sociale, këshillim ligjor dhe mundësi integrimi për emigrantët.
Diakonie Ofron mbështetje për emigrantët, veçanërisht në fushat e integrimit dhe ndihmës sociale.
Integrationsfonds (ÖIF) Ofron kurse integrimi dhe mbështetje për ata që dëshirojnë të integrohen në shoqërinë austriake.

3.2 Përfaqësimi Diplomatik

Shërbime dhe ndihmë për qytetarët shqiptarë:

Ambasada ofron ndihmë për qytetarët shqiptarë që kërkojnë asistencë në procedurat administrative si pasaporta, leje qëndrimi, regjistrime të ndryshme dhe ndihmë për situata emergjente.
Ndihmë juridike: Ambasada mund të ofrojë ndihmë dhe këshillim ligjor për qytetarët shqiptarë që hasin probleme ligjore në Austri.
Mbështetje për shëndetin mendor dhe emergjencat sociale: Ambasada mund të ju drejtojë te shërbimet e mbështetjes për shëndetin mendor dhe ndihmën sociale për emigrantët.

3.3 Konvertimi i lejes së drejtimit shqiptare në Austri

Nëse keni një leje drejtimi shqiptare dhe dëshironi ta konvertoni në një austriake, duhet të ndiqni këto hapa:

3.3.1 Hapat për Konvertim

Aplikimi për Konvertim
- Paraqisni aplikimin në zyrën lokale të patentave (Führerscheinstelle) pranë administratës së qarkut ose qytetit tuaj në Austri.
Dokumentet e Nevojshme
- Leja e drejtimit shqiptare.
- Dëshmi e vendbanimit në Austri (Meldezettel).
- Dokument identifikimi (pasaportë ose ID).
- Një fotografi aktuale për patentë (sipas standardeve austriake).
- Certifikatë mjekësore nga një mjek i licencuar (nëse kërkohet për kategorinë e patentës).
Teste dhe Procedura Plotësuese
- Testi teorik: Përfshin njohuri mbi rregullat e trafikut në Austri (jo testim me shkrim).
- Testi praktik: Demonstron aftësitë tuaja për ti dhënë makinës sipas rregullores.

Kujdes!

Mund të përdorni lejen e drejtimit shqiptare për maksimumi 6 muaj pas regjistrimit të vendbanimit në Austri. Pas kësaj periudhe, është e detyrueshme ta konvertoni në një leje drejtimi austriake.

Burime të Dobishme

Verkehrsamt (zyra e trafikut) për informacione zyrtare.